Czym jest badanie RTG?

Badanie rentgenowskie to jedno z podstawowych badań diagnostycznych, polegające na prześwietleniu pacjenta wiązką promieni rentgenowskich w celu uzyskania obrazu danego obszaru ciała. Czas trwania badania zależy od ilości wymaganych projekcji (sposobów ułożenia ciała pacjenta). Cała procedura diagnostyczna trwa od 5 do 10 minut.

Jak należy przygotować się do badania RTG?

Większość prześwietleń rentgenowskich bez kontrastu nie wymaga specjalnego przygotowania. Przy badaniach głowy ważne jest, aby pacjent nie miał na sobie żadnej biżuterii, spinek czy innych przedmiotów mogących spowodować zakłócenia w obrazie. Przy badaniach dolnych odcinków kręgosłupa, miednicy oraz dolnych żeber zalecana jest dieta lekkostrawna, najlepiej na dwa dni przed badaniem.  W celu wykonania zdjęcia wskazanego narządu każdy pacjent powinien zabrać ze sobą skierowanie na badanie, dowód tożsamości oraz wyniki wcześniejszych badań obrazowych (jeśli takie posiada). W sytuacji, kiedy osoba badana jest niepełnoletnia, powinna wówczas mieć przy sobie także książeczkę zdrowia dziecka.
Kobiety są szczególnym przypadkiem pacjentów, których poddaje się diagnostyce obrazowej z wykorzystaniem promieniowania X. Jeśli pacjentka jest umówiona na wykonanie zdjęcia RTG, nie mając pewności, że nie jest w ciąży, wtedy przed udaniem się na badanie powinna koniecznie wykonać test ciążowy. Ciąża stanowi przeciwwskazanie względne do wykonania badania RTG.

Skierowanie lekarskie na badanie RTG. Jakie jest znaczenie diagnostyczne RTG?

Badanie rentgenowskie ma duże znaczenie w diagnostyce urazów, przede wszystkim złamań, perforacji przewodu pokarmowego i niedrożności jelit. Wskazaniem do wykonania badania jest również wiele chorób układu oddechowego oraz moczowego. Skierowanie na zdjęcie RTG potrzebne jest zarówno w przypadku badania opłacanego przez NFZ, jak i wykonywanego prywatnie.

Które z badań rentgenowskich znajdują się na liście badań refundowanych przez NFZ?

Badania refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, na które kieruje lekarz POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej) to zdjęcie:

• klatki piersiowej – w projekcji AP (tzw. przednio-tylnej, w której pacjent stoi przodem do lampy rentgenowskiej) i bocznej,
• kręgosłupa,
• kończyn,
• miednicy w projekcji AP i bocznej,
• czaszki,
• zatok,
• przeglądowe jamy brzusznej.

Skierowanie na inne prześwietlenia, np. szczytów płuc wystawia lekarz specjalista.

Badanie RTG w ciąży, czyli co powinna wiedzieć każda przyszła mama? Jak szkodliwe jest promieniowanie rentgenowskie dla matki i dla dziecka?

Ciąża stanowi przeciwwskazanie względne do przeprowadzenia badania RTG. Oznacza to, że wykonanie prześwietlenia możliwe jest tylko w przypadku, gdy nie można go wykonać po porodzie, jest ono konieczne do postawienia diagnozy i nie można go zastąpić inną metodą diagnostyczną, niewykorzystującą promieniowania. Badanie RTG charakteryzuje się niską dawką promieniowania i nie niesie za sobą konsekwencji w przypadku diagnozowania tą metodą osoby dorosłej.

Płód natomiast, szczególnie do 12 tygodnia ciąży, jest szczególnie wrażliwy na szkodliwe działanie promieniowania jonizującego. Dlatego tak  bardzo istotne jest, aby pacjentka przed udaniem się na umówione badanie, wykonała test ciążowy, jeśli nie ma pewności czy nie jest w ciąży. W sytuacji, gdy wykonanie badania RTG jest konieczne, informacja o ciąży musi znaleźć się na skierowaniu oraz musi być przekazana osobie wykonującej badanie. Bardzo ważne jest nałożenie osłon na okolicę brzucha i miednicy pacjentki, aby jak najbardziej zmniejszyć dawkę, którą otrzyma płód.

Jak często można robić prześwietlenie rentgenowskie?

Nie ma określonej liczby zdjęć rentgenowskich, które można wykonać w danym odcinku czasu. Podczas prześwietlenia rentgenowskiego pacjent otrzymuje względnie małą dawkę promieniowania X, a osłony zakładane na niebadane obszary ciała zapewniają dodatkową ochronę. Jak każda procedura wykonywana przy użyciu promieniowania, badanie RTG powinno być wykonywane tylko i wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, na podstawie skierowania od lekarza.